donderdag, mei 10, 2007

Stereotype Frankrijk: stokbrood, alpinopetjes en goede wijn? Nee, brandende auto's

Place de la Bastille na demonstratie tegen arbeidscontract CPE, vorig jaar

Frankrijk? U bedoelt dat land waar de voorsteden steeds in brand staan en dat keer op keer geteisterd wordt door grote geweldsuitbraken. Dat is het beeld dat bij sommigen in Nederland is ontstaan. En daar willen ze niet meer van af, heb ik het idee, in ieder geval bij veel media niet.
Ook de afgelopen dagen was het weer raak. Enkele honderden anti-democratische radicalen (volgens Le Monde anarchisten, communisten, studenten en alcoholisten) betwisten op gewelddadige wijze de verkiezingsoverwinning van Nicolas Sarkozy. Nieuws dat voor veel kranten minstens even belangrijk is als het democratische feest dat zich de afgelopen weken in Frankrijk heeft afgespeeld.
Let wel: het gaat om wellicht 1000 extremisten die zich verzetten tegen 18.983.138 kiezers; honderdduizenden Fransen die tot nog toe niet mochten stemmen, hebben zich ingeschreven op de kieslijsten; vrijwel iedereen in het land praatte de afgelopen weken en maanden over politiek, over de toekomst van het land, over al dan niet noodzakelijke hervormingen en wie die zou kunnen uitvoeren.
Vervolgens ging tot twee keer aan toe 84 procent van de bevolking stemmen, ook toen er voor veel kiezers in de tweede ronde niet echt meer een geschikte kandidaat tussen zat. Trotskisten, communisten en rechts-extremisten verloren een groot deel van hun aanhang. Vive la démocratie, schreef ik al eerder. In de VS, waar de kiezer in zekere zin de leider van de wereld mogen kiezen, is de opkomst geslaagd bij 50 procent.
Interessanter en mediagenieker is het echter wanneer er een paar (extra) auto's in de fik vliegen. Op een gemiddelde avond branden er in Frankrijk 50 auto's. Of wanneer anarchisten de politie uitlokken tot een relletje (of andersom). De afgelopen dagen was het geweld iedere dag geringer dan de dag ervoor, maar werd het in ieder geval op de websites van diverse Nederlandse kranten weer prominent gepresenteerd. De papieren kranten kan ik vanaf hier lastig beoordelen.
Voor de verkiezingen werd vaak voorspeld dat de voorsteden zouden branden bij een overwinning van Sarkozy. Ik schreef al vaker dat het constant aankondigen van zo'n 'geweldsgolf' ertoe leidt of bijdraagt dat die ook ontstaat: klant is koning in de banlieue. Als je met een camera en wat goede wil langskomst, zijn er altijd toeschietelijke jongelieden te vinden die wel wat kattekwaad uit willen halen. En dus vlogen er wat meer auto's in de fik en kregen tv en kranten hun mooie plaatjes. Zie je wel, een nieuwe geweldsuitbraak.
Moet je er dan niets over schrijven? Ik ben geneigd te zeggen dat dat inderdaad het beste is, in dit geval althans. Ik heb de eerste protesten en het geweld van zondag genoemd in een alinea van een groter nieuwsbericht maandagochtend en toen ik de dagen erna zag dat het geweld verder afnam, leek het mij belangrijker om naar de toekomst te kijken: wat gaat Sarkozy de komende maanden en jaren allemaal veranderen, hoe moet het nu verder links en in het midden, wat staat er internationaal te gebeuren, dat soort zaken.
Mijn redactie vond dat echter niet. Zij hecht ook veel belang aan de onderwerpen hierboven, waar dan ook alle ruimte voor is, maar vindt ook dat er over geweld moet worden geschreven. 'Het speelt nu eenmaal in Nederland, je moet een reportage maken in de voorsteden', vonden zij. Ja, het speelt omdat de media daar onterecht veel over berichten, in Frankrijk speelt het veel minder.
En in de voorsteden is het al helemaal rustig. Ik heb gebeld met iemand die ik laatst sprak in Argenteuil, met La Grande Borne in Grigny, twee van de beruchtste buurten: er was niets aan de hand of het viel reuze mee. Het geweld dat er is, vindt juist plaats in de stadscentra, bijvoorbeeld bij Place de la Bastille in Parijs en op Place Bellecour in Lyon. De relschoppers zijn voor de verandering ook merendeels blank, en hebben eerder het profiel van de demonstrerende CPE-studenten dan van de relschoppers in de banlieue. Overenthousiaste studenten gooiden gisteren ook alvast een Parijse universiteit dicht, terwijl Sarko nog niet eens aan de macht is. Gelukkig ging die vandaag wel weer gewoon open.
Toch kun je je ook iets voorstellen bij het krantenstandpunt. Het gaat economisch niet zo goed met de meeste kranten in Nederland en een voorpagina met een brandende auto spreekt potentiële kopers vast meer aan dan de kop van Sarkozy. Ik moet toegeven dat ik zo'n brandende auto of een meisje tegenover een ME'er ook altijd best mooi beeld vind. Dan is het natuurlijk aardig een mooi verhaal bij die foto te hebben. Veel lezers vinden het waarschijnlijk spannend te lezen dat Frankrijk, dat land dat zo dichtbij ligt en dat iedereen kent, alweer 'in brand staat'.
Min of meer vergelijkbaar is wellicht de pedofiele partij waar in Nederland vorig jaar even sprake van was, maar die - als ik het goed gevolgd heb - uiteindelijk niet meedeed aan de verkiezingen, laat staan een zetel haalde. Vrijwel alle Franse kranten berichtten erover.
Het past bij het imago van Nederland, dat land waar alles maar kan. Dat was toch al hoognodig toe aan herbevestiging, want ook in Frankrijk is doorgedrongen dat Nederland niet echt meer het land is waar alles mogelijk is. Hoe dan ook, het resultaat was dat iemand me laatst vol verbazing vroeg wat die pedofielenpartij bij ons nu in het parlement doet. Vinden wij dat dan normaal?
Ook bij de pedopartij gaat om een marginale beweging, die wel behoorlijk 'mediageniek' is. Als ik buitenlands correspondent in Nederland was, wat waarschijnlijk toch al geen vetpot is voor freelancers, zou ik misschien ook wel een stukje voorstellen aan mijn redactie. Zelf heb ik een repo gemaakt bij de trotskisten en bij de partij van de jagers, die uiteindelijk ook niet veel stemmen trokken.
Maar als je in de gaten krijgt dat lezers een totaal vertekend beeld krijgen van Frankrijk en Parijs, dat mijn vader zich afvraagt of de stad nu geteisterd wordt door geweld, dat mijn blog (opnieuw) steeds meer hits heeft met de zoekterm 'reisadvies Parijs', dan moet je goed nadenken voordat je apocalyptische stukjes de wereld inzendt.
Voor de GPD schreef ik uiteindelijk een verhaal over aard van de relletjes en dat ze niet zoveel voorstellen. De kranten konden er in ieder geval een mooie foto bij plaatsen, kijk maar. Jammer is trouwens wel dat bij het redigeren in BN/De Stem de voor mij essentiële tegenstelling tussen 19 miljoen stemmen voor Sarkozy en enkele honderden demonstranten, verloren ging. Maar goed, dat kan gebeuren als er onder tijdsdruk snel moet worden ingekort om het verhaal op de juiste lengte te krijgen.

Ik hoor graag jullie reacties. Zijn er al weekendjes Parijs geannuleerd of valt het allemaal wel mee met de berichtgeving over geweld in Nederland? Of is geweld, hoe marginaal ook, een aanleiding voor berichtgeving?

Twee eerdere berichten over dit enigszins Luyendijkiaanse dilemma:
De zwarte zwartrijder van Gare du Nord, 30 maart 2006
Banlieue blog: baldadigheid

Labels: , , , ,

8 Reactie(s):

Anonymous Anoniem schreef...

Ik lees zelf trouw en als daar al iets over ´relletjes´ in heeft gestaan dan is dat marginaal geweest, toch vooral over de overwinning van Sarkozy.

Ik begrijp je frustratie, vorig jaar tijdens "de rellen" ging mijn vriendin met een schoolklas naar een college in een banlieu. Daags voor vertrek 30 ´over´bezorgde ouders aan de lijn (door de media) en bijna de uitwisseling geannuleerd. Terwijl de franse school aan de andere kant eindeloos probeerde aantegeven dat er van rellen niets te merken was. Uiteindelijk hebben ze idd. nog geen losse straatsteen zien liggen.

11/5/07 10:05  
Blogger Classified schreef...

Ik snap je punt en ben het met je eens dat het erg eenzijdige berichtgeving is, die rellen. Maar in het Parool valt het ook wel mee. Het zijn vooral de gratis kranten als Metro en Spits die zulke berichtjes op de voorpagina zetten. Helaas zijn dat wel de meestgelezen kranten. Maar volgens mij heerst vooral het beeld dat in Frankrijk iemand aan de macht is gekomen die voor veranderingen zorgt voorop, en dat de Fransen daartegen protesteren omdat ze niet harder willen werken en hun luilekkerland verloren zien gaan. En dat mevrouw Royal een slechte verliezer is. En verder is vooral de verkoop van ABN AMRO en het vertrek van Blair een issue. En voetbal natuurlijk. En is Sarkozy alweer "oud nieuws".

11/5/07 10:24  
Blogger Olivier van Beemen schreef...

Dat is goed te horen. Internet geeft dan waarschijnlijk een vertekend beeld.

11/5/07 11:45  
Anonymous Anoniem schreef...

Wij lezen de Gelderlander, met name vanwege het regionale aspect. In NL op papier en in Frankrijk via internet. Daarin ben je zelf de bron, dus de berichtgeving ken je. Zowel onze nederlandse als onze franse vrienden en kennissen horen we niet over dit onderwerp. Ik heb dus het gevoel dat het niet echt speelt, zeker hier in de Hautes-Alpes niet.

11/5/07 19:30  
Anonymous Anoniem schreef...

Allereerst wil ik even zeggen dat je een interessante site hebt. Als student Europese studies en Frans aan de Uva ben ik veel met Frankrijk bezig en kijk ik zo nu en dan op je site om de laatste inside information te krijgen.
Ik ben erg geinteresseerd in de banlieueproblematiek en voor het vak Nationaal denken in Frankrijk ga ik hier een klein werkstuk over schrijven.

Om terug te komen op je vraag, denk ik dat geweld altijd sensatie is en dus wordt er in grotere mate over bericht. Ook het versterken van een beeld van een bepaald land om te laten zien, zie je wel! Er ontstaat dan al snel een scheef beeld. Net zoals met die pedopartij inderdaad. Een vriend van mij uit Parijs had het daar tot in detail over, terwijl ik er slechts algemeen van op de hoogte was. Ik zag er ook geen serieus gevaar in, terwijl hij dat idee echter wel had.

In Nederland waren de Franse verkiezingen en de aanloop daartoe in het nieuws aanwezig, maar het viel met de daaropvolgende rellen echter wel mee. Ik geloof dat het bij NOVA was, dat de banlieuejongeren aankondigden auto's in brand te steken als 'Sarko' gekozen zou worden tot president. Niet geheel onverwacht. De rellen waren volgens mij een voorspelbaar gevolg en dus minder van belang...

12/5/07 12:21  
Anonymous Anoniem schreef...

Voordat je blog een muziekzender wordt nog even dit: Ik hoor dat sinds Sarko is verkozen in (een deel van) Marseille uit protest de vuilophalers staken. Het schijnt er een behoorlijk vieze boel te zijn. Als dit waar is (ik heb het niet geverifieerd en hoorde het van een marseillais en die overdrijven nog wel eens) dan lijkt me dit meer nieuwswaarde hebben dan een hand vol anarchisten en daklozen die bij het waarnemen van een tv-camera spontaan auto's in de fik steken.

12/5/07 23:21  
Anonymous Anoniem schreef...

Ik vrees dat het geweldige ANP hierin een belangrijke rol speelt...

14/5/07 21:00  
Anonymous TED schreef...

teddd

30/5/12 10:02  

Een reactie posten

<< Home