Eerste ronde Franse presidentsverkiezingen

Als gevolg van technische problemen bij mijn opdrachtgever GPD stonden de volgende verhalen mogelijk niet in uw regionale krant van vandaag. Niet getreurd, hier leest u ze alsnog: een analyse, een krantenoverzicht en een nieuwsbericht.

Fransen kiezen strategisch voor een klassiek links-rechtsduel
PARIJS (GPD) _ Even leek middenkandidaat François Bayrou in staat het politieke landschap in Frankrijk ingrijpend om te ploegen. Sommigen zagen de boerenzoon op zijn tractor rechtstreeks het presidentiële Elyséepaleis binnenrijden.
De Franse kiezer toonde gisteren in de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen een duidelijke voorkeur voor de kandidaten die de klassieke tegenstelling tussen rechts en links vertegenwoordigen, Nicolas Sarkozy (31 procent) en Ségolène Royal (26 procent). Beiden kregen in absolute aantallen twee keer meer stemmen dan hun voorgangers Jacques Chirac en Lionel Jospin in 2002. De brede coalitie die Bayrou voor ogen had, zal er ondanks diens goede resultaat van 18,5 procent dus hoogstwaarschijnlijk niet komen.
Vijf jaar geleden klaagde het Franse volk massaal dat er niets te kiezen viel in de tweede ronde, waartoe de rechts-extremist Jean-Marie Le Pen verrassend was doorgedrongen. Ook al was het enthousiasme voor de zittende president Chirac destijds gering, 82 procent stemde bij gebrek aan beter toch maar op hem.
Dat zal in de tweede ronde van 6 mei anders zijn. Hoewel Sarkozy tijdens de campagne af en toe knipoogde naar links en Royal een aantal maal naar rechts, bestaan er grote verschillen tussen hun verkiezingsprogramma’s.
Sarkozy wil minder ambtenaren, een versoepeling van de 35-urige werkweek, een strenger immigratiebeleid en lagere inkomensbelasting. Hij verwierf zich als minister van binnenlandse zaken een reputatie als streng ordehandhaver.
Royal wil de sterke rol van de overheid in stand houden. De staat moet een half miljoen banen creëren voor jongeren om de jeugdwerkloosheid van bijna een kwart terug te dringen. Een flexibel arbeidscontract, dat lijkt op het jongerencontract waartegen studenten vorig voorjaar succesvol in opstand kwamen, wordt afgeschaft en het minimumloon verhoogd tot 1500 euro bruto.
De kandidaten zijn erin geslaagd veel stemmen te winnen ten koste van extreem-rechts en -links. Sarkozy kondigde aan de kiezers één voor één weg te willen halen bij Le Pen, wat gezien diens relatief lage score van 10,5 procent geslaagd is. Sarkozy wil strengere regels voor gezinshereniging van immigranten en hij zal een ministerie van nationale identiteit en immigratie creëren, dat een aantal richtlijnen op moet stellen waaraan ‘nieuwe Fransen’ zich, net als de rest van het volk, dienen te houden.
Hoewel veel linkse kiezers tijdens de campagne scherpe kritiek uitten op Royal, leidde het traumatische verlies van Jospin in 2002 ertoe dat zij in de eerste ronde toch massaal strategisch hebben gestemd. Opnieuw deden er talrijke, vooral linkse splinterpartijtjes mee, maar die kregen dit maal aanzienlijk minder stemmen dan de vorige keer.
Royal wacht nu de zware taak de extreem-linkse en de centrumkiezers aan zich te binden. Dat is lastig, want de eerste groep beschouwt haar als te liberaal, terwijl een deel van de tweede groep haar juist als vertegenwoordiger ziet van ‘ouderwets links’.
De meest kansrijke tactiek voor Royal is te pogen de verkiezing te veranderen in een referendum voor of tegen Sarkozy, zoals ze de afgelopen weken al deed.
Sarkozy staat bekend als hardliner en provocateur, die het volk niet verenigt maar juist verdeelt. Royal, die wil dat alle kinderen in Frankrijk dezelfde kansen krijgen als haar eigen vier kinderen, probeert zich te positioneren als moeder van de Franse natie.

Franse kranten: ouderwets links-rechts
PARIJS (GPD) _ De Franse kranten stellen vandaag vast dat de kiezer een ouderwets duel wil tussen links en rechts, vertegenwoordigd door Ségolène Royal en Nicolas Sarkozy. Net als de politici was de pers in zijn nopjes over de hoge opkomst van 84,5 procent. Volgens ‘Le Monde’ heeft het volk een duidelijke keuze gemaakt, waar het trots op kan zijn.
,,Al maandenlang willen de Fransen een duel ‘Ségo’-‘Sarko’. Die krijgen ze en dat is maar goed ook”, schrijft de rechtse krant ‘Le Figaro’. De kiezers ,,kunnen nu de programma’s lezen zonder zich af te laten leiden door hun verbeelding of door exotische kandidaten. Ze kunnen meebeslissen over hun toekomst en die van hun kinderen.”
De linkse krant ‘Libération’ constateert opgelucht dat de vernedering van 2002, toen Le Pen zich kwalificeerde voor de tweede ronde, nu tenietgedaan is. De krant had zaterdag alvast een niet te missen stemadvies gegeven: ‘LINKS’ was de enige tekst op een witte voorpagina.
Libé, zoals de lezers hun krant liefkozend noemen, wil niet dat de tweede ronde verandert in een referendum over ‘de zeer rechtse’ Sarkozy, maar in een strijd tussen twee verschillende programma’s. Het programma waarin ,,de zwakken gerustgesteld worden en de sterken geïntimideerd” moet dan zegevieren.
‘Le Parisien’ noemt middenkandidaat François Bayrou de arbiter van het duel. Hoewel Sarkozy iets betere papieren heeft, is de tweede ronde nog volledig open.

Franse presidentschap tussen ‘Ségo’ en ‘Sarko’
PARIJS (GPD) _ Nicolas Sarkozy en Ségolène Royal zijn de overtuigende winnaars van de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezing en gaan door naar de beslissende tweede ronde over twee weken. De rechtse kandidaat kreeg 31 procent van de stemmen, zijn socialistische rivale kwam tot 26 procent.
Middenkandidaat François Bayrou behaalde 18,5 procent. Hij gaf gisteravond nog geen stemadvies voor de tweede ronde, waarin het stemgedrag van zijn kiezers wel eens de doorslag zou kunnen geven.
Rechts-extremist Jean-Marie Le Pen van het Front National lijkt op zijn 78ste eindelijk uitgerangeerd. Hij kwam niet verder dan 10,5 procent, zijn minste resultaat sinds 1974. Vijf jaar geleden kwalificeerde hij zich nog verrassend voor de beslissende tweede ronde.
De democratie beleefde een goede dag gisteren in Frankrijk, met een historisch hoge opkomst van 84,5 procent van de stemgerechtigden, een record sinds 1965. Dat is 13 procent meer dan in 2002, toen sprake was van een historisch dieptepunt. De scores van de kleine partijen zoals de trotskisten, communisten, groenen en jagers, vielen dit keer tegen, maximaal 4 procent.
Sarkozy is de grote favoriet voor de overwinning. Hij ging aan kop in alle peilingen van gisteravond, met een score tussen 52 en 54 procent, tegen Royal 46 à 48 procent.
,,De overwinning is mogelijk. Ik heb u nodig”, zei Royal. Ze riep de kiezers op die in de in de eerste ronde niet op haar stemden, dat nu wel te doen. Die moeten stemmen op ,,een vrije vrouw, die niet geleid wordt door een clan, een belangengroep of een financiële instelling.
Sarkozy zei gisteren een ‘gebroederlijk Frankrijk’ op te willen bouwen. ,,Ik nodig alle Fransen uit, van welke afkomst, religie of partij dan ook, om zich met mij te verenigen.”
Bayrou vindt dat zijn goede resultaat betekent dat de Franse politiek ingrijpend is veranderd en dat het politieke centrum nu definitief op de kaart staat. Le Pen was bijzonder teleurgesteld dat de kiezer had aangekondigd verandering te willen, maar vervolgens toch op de ‘partijen van de macht’ stemde. Wel was hij tevreden dat veel kandidaten in zijn ogen zijn ideeën hebben overgenomen.
Vooral in het socialistische kamp is het goede resultaat uitbundig ontvangen. Bij de vorige verkiezing kwam de linkse kandidaat Lionel Jospin niet verder dan 16 procent, waardoor hij de eerste ronde niet overleefde.
Veel Fransen rekenden al maandenlang op een tweede ronde tussen Royal en Sarkozy, ‘Ségo’ en ‘Sarko’, maar de onzekerheid was de afgelopen weken toch toegenomen als gevolg van de sterke opkomst in de peilingen van Bayrou. Ook zei ongeveer eenderde van de kiezers twee dagen voor de verkiezingen nog niet zeker te zijn van hun keuze, wat ook bijdroeg aan de spanning.
Anderhalf miljoen Fransen mochten voor het eerst stemmen op computers, merendeels geleverd door het Nederlandse bedrijf Nedap. Problemen met de aansluiting leidden in onder meer de noordelijke stad Reims tot lange wachttijden. Veel kiezers zeiden te denken dat de machines fraudegevoelig zijn.
Overal in het land bleef het rustig tijdens de verkiezingen. In de havenstad Saint-Nazaire stierf een 93-jarige vrouw in het stemhokje. Er werd een natuurlijke dood vastgesteld.