Transvaalbuurt op springen?

Tijdens de rellen een maand geleden in de Franse voorsteden las ik in de Volkskrant een artikel dat me mateloos irriteerde. Verscheidene Nederlandse media onderzochten destijds - op zich terecht - of de Franse toestanden ook in Nederland plaats zouden kunnen vinden. Betreurenswaardig vond ik dat het soms wel leek alsof ze het stedelijk geweld liever vandaag dan morgen naar Nederland wilden importeren.

Zo ging de Volkskrant met de Franse socioloog Laurent Chambon de Transvaalbuurt in Amsterdam-Oost, waar ik nu ben, verkennen.

Is Transvaal, een wijk in oostelijk Amsterdam, zo’n plek waar de vlam ook in de pan kan slaan? ‘Zou goed kunnen’, zegt Laurent Chambon, terwijl hij de buurt monstert. Sterker nog: ‘Zou heel goed kunnen.’
We lopen door de Pretoriusstraat, een keten van voornamelijk allochtone middenstand. Aan de einder ligt de Linnaeusstraat waar Theo van Gogh aan het mes werd geregen. Transvaal is een krakkemikkige wijk, voornamelijk bewoond door Marokkanen, Turken en Surinamers. De uitzichtloosheid wordt vandaag geaccentueerd door een loodgrijs wolkendek. We strijken neer in café De Snor.

Het 'krakkemikkige' van de wijk en de Marokkaanse, Turkse en Surinaamse bewoners zijn de enige aagevoerde 'bewijzen' dat het binnenkort wel eens mis zou kunnen in de buurt.
Een blik in Stadsdelen in cijfers 2004, een publicatie van de gemeente Amsterdam die de Volkskrant toch ook wel ergens zal hebben liggen, laat zien dat het met dat 'voornamelijk' wel meevalt:

Bevolking naar etnische groepen in de Transvaalbuurt:
Nederlanders 3247
Marokkanen 1823
Surinamers 1293
Turken 1012

Nederlanders zijn de grootste bevolkingsgroep in de buurt en met 3200 tegen 4100 zijn de autochtonen licht in de minderheid ten opzichte van allochtonen. Dat de Transvaalkade hard op weg is een groot yuppenparadijs te worden, vermeldt het artikel uiteraard niet.
Deze buurt lijkt in helemaal niets op een aantal Franse wijken waar ik geweest ben. In Le Vent des Roses in Aulnay-sous-Bois, Le Chêne Pointu te Clichy-sous-Bois (waar de rellen begonnen) of in Val-Fourré in Mantes-la-Jolie wonen bijna geen blanke Fransen. Helaas is dat veel moeilijker te bewijzen dan in Nederland, want Fransen houden nauwelijks statistische gegevens bij over de etnische achtergrond van de bevolking. Dat gaat namelijk tegen het gelijkheidsbeginsel van de Republiek in: of zijn ouders of hijzelf nu in Algerije of in Orléans zijn geboren, een Fransman is een Fransman. Punt.
Op dit moment ben ik dus in de wijk die binnenkort zal ontploffen. Dat zou tenminste 'heel goed kunnen.' Ik zit nog wel op een adres aan een van de centrale aders: de Transvaalstraat. Veilig vanachter het raam - helemaal naar Café de Snor lopen durf ik niet - observeer ik de jonge fundamentalistjes in de dop. De foto linksboven, met hard bewijs van verdachte samenscholing, heb ik, verdekt opgesteld, kunnen maken.
Ik kijk verder: twee vrouwen met een hoofddoek passeren, waarschijnlijk op weg naar de allochtone middenstand in de Pretoriusstraat. Een zwarte man - met baard - passert mijn schuiplaats op een fiets (was Mohammed B. ook niet op de fiets?), terwijl van de andere kant een oudere vrouw op een rollator langsrijdt. Angstig kijkt ze rond naar potentieel gevaar.
Mij wordt het te veel. Ik besluit mijn leven te wagen en ga zo meteen dwars door de buurt richting tramhalte naar het centrum. Weg uit deze levensgevaarlijke buurt. Ik hoop zo snel mogelijk te posten dat het allemaal goed is gegaan...