BANLIEUE BLOG: Baldadigheid
Laat ik maar eens met de deur in huis vallen: volgens mij valt het wel mee met de ‘eisen’ en de ‘onvrede’ van zowel de voorstedelijke relschoppers in november als de studenten en de lycéens van nu. De Franse en een groot deel van de internationale pers maken in mijn ogen de fout dat ze beide bewegingen veel te serieus nemen.
Eerst de banlieue. Natuurlijk zijn er talloze misstanden in de voorsteden: mede als gevolg van discriminatie is het voor jongeren moeilijk aan een baan te komen, huurhuizen zijn slecht onderhouden en leraren beginnen in het Franse systeem hun carrière meestal tegen hun zin in een probleemwijk, terwijl juist ervaren leraren gewenst zouden zijn.
Ongetwijfeld zal de frustratie daarover mee hebben gespeeld in ‘de opstand van de voorsteden’, maar de belangrijkste motivatie was volgens mij baldadigheid, ‘overheidje pesten’. Want wat deden de ‘gerevolteerde jongeren’? Ze staken (en steken) de auto’s van hun buren in de fik, hun eigen bussen, scholen, winkels en de bedrijven waar hun ouders werkten.
Toen relschoppers op zaterdag 5 november auto’s en twee scholen in brand staken in Grigny II, een ‘concurrerende probleemwijk’, reageerde La Grande Borne een nacht later: al het glas uit de bushokjes en de telefooncellen, auto’s in de fik en beschietingen op de ME met een luchtgeweer. ‘Wat Grigny II kan, kunnen wij ook, nee beter.’
Ik heb een behoorlijk aantal relschoppers gesproken destijds. Ik weet uiteraard dat ze journalisten niet serieus nemen, maar met een aantal had ik het idee redelijke gesprekken te voeren. Als je ze vraagt naar hun beweegredenen, hoor je dat iedereen elkaar napraat. ‘Ouais, Sarko noemt ons racaille (tuig; dat was inderdaad heel dom van Sarkozy). Als hij oorlog wil, dan kan-ie die krijgen ook.’ En daarom steken jullie de auto van je buren in de fik en bekogelen jullie de brandweer met stenen? ‘Dat vinden ze niet erg, dat begrijpen ze,’ antwoordde iemand me.
Opvallend vond ik dat vooral de Franse media de relschoppers steevast neutraal jeunes bleven noemen en almaar wees op hun slachtofferpositie. Het lijkt me een belediging voor die voorstadbewoners, bijvoorbeeld de meeste meisjes, die met onderwijs en hard werken een beter leven nastreven.
Voor de rebellerende studenten en scholieren hebben de Franse media nóg meer sympathie. De situatie: het Franse parlement, rechtstreeks door het volk gekozen, neemt een wet aan waarmee de regering hoopt eindelijk iets te doen tegen de voortdurende jeugdwerkloosheid, die bijna een op de vier werkzoekende jongeren treft.
Een van de voorstellen is het ‘eerstebaan-contract’ (CPE), een nieuw arbeidscontract voor jongeren onder de 26. Een proeftijd van twee jaar moet werkgevers over de streep trekken jongeren aan te nemen. Onder de nu geldende wetgeving heeft een werknemer zoveel rechten, dat de baas nooit meer van hem of haar af kan komen als het even later toch minder goed blijkt te gaan, ofwel met het bedrijf, of met de werknemer. Twee jaar onzekerheid is natuurlijk bijzonder onaangenaam, maar ik denk dat het te prefereren is boven werkloosheid.
Daar kun je het mee oneens zijn. Dan kun je de straat op gaan om dat te laten zien en hopen dat de regering inziet dat het misschien geen goed idee is. Maar als zij dat niet doet, moet je je neerleggen bij de beslissing van de volksvertegenwoordigers. Volgend jaar zijn er verkiezingen. Als een meerderheid het met je eens is, heb je dan een nieuwe regering die het anders zal doen.
Voor veel Fransen ligt een dergelijke redenering dichtbij ‘fascisme’. Je moet naar de straat luisteren, ook al staat op absolute hoogtijdagen maximaal twee procent van de bevolking op straat. Als je niet luistert, ben je geen democraat.
Wat willen de demonstranten dan? Ik heb het hen en ook een aantal vrienden die fervent tegenstander zijn van het CPE gevraagd. Het antwoord luidt steevast: ‘Wij willen meer goede, vaste banen.’ Ja, maar dat proberen linkse en rechtse regeringen al tientallen jaren tevergeefs te bewerkstelligen. Hoe moeten die er dan komen, die vaste banen? In het beste geval volgt dan stilte, in andere (de meeste) gevallen begint het discours dat het allemaal de schuld is van het kapitalisme en het liberalisme of gewoon van Amerika.
De Franse pers stelt dit soort vragen over het algemeen niet. Die bericht slechts dat het verzet tegen de regering aanhoudt, dat de moedige studenten niet opgeven. Dat ze zelfs een motregenbuitje trotseren en dat de opkomst in geval van vakantie weliswaar iets lager was, maar dat ze er nog steeds met duizenden stonden. Blijkbaar is een vakantie-uitstapje voor veel studenten nog net iets belangrijker dan een strijd voor de toekomst. De pers heeft daar gelukkig begrip voor.
Toen ik zelf een paar keer meedeed aan een staking in de vierde of de vijfde van mijn middelbare school in Haarlem, betekende dat: biertjes kopen en met een groepje naar Amsterdam. Met pech raakte je in de optocht verzeild, waarvan je nauwelijks wist waarvoor of -tegen ze demonstreerden. Maar we kwamen vooral voor de muziekoptredens, de spanning (we streden érgens voor, eeuh waarvoor ook al weer?) en een leuk dagje uit.
Naar mijn indruk geldt in Frankrijk voor het merendeel precies hetzelfde. Veel demonstranten die ik ondervroeg, waren nauwelijks op de hoogte van de inhoud van het CPE en genoten van een zonnige dag in het centrum van Parijs. Bij de alimentations (levensmiddelenzaakjes) nabij de demonstratie stonden rijen jongeren grote blikken (meestal Nederlands) zwaar bier in te slaan of ze maakten in een groepje een fles wijn meester. Overal rook het naar wiet.
En als de rellen 's avonds uit de hand lopen, gaat het volgens de pers steevast om een ongeregeld groepje, die eigenlijk niet bij de studentenbeweging hoort. Het gaat vaak echter wel degelijk om Sorbonne-studenten die de ME bekogelen. Ze bewezen hoe diep ze kunnen zinken door bibliotheekboeken naar beneden te gooien. In totaal berokkenden ze hun universiteit voor tienduizenden euro's schade.
Dat is geen revolte, dat is baldadige criminaliteit, net als de acties van de jongeren in de banlieue.
Eerst de banlieue. Natuurlijk zijn er talloze misstanden in de voorsteden: mede als gevolg van discriminatie is het voor jongeren moeilijk aan een baan te komen, huurhuizen zijn slecht onderhouden en leraren beginnen in het Franse systeem hun carrière meestal tegen hun zin in een probleemwijk, terwijl juist ervaren leraren gewenst zouden zijn.
Ongetwijfeld zal de frustratie daarover mee hebben gespeeld in ‘de opstand van de voorsteden’, maar de belangrijkste motivatie was volgens mij baldadigheid, ‘overheidje pesten’. Want wat deden de ‘gerevolteerde jongeren’? Ze staken (en steken) de auto’s van hun buren in de fik, hun eigen bussen, scholen, winkels en de bedrijven waar hun ouders werkten.
Toen relschoppers op zaterdag 5 november auto’s en twee scholen in brand staken in Grigny II, een ‘concurrerende probleemwijk’, reageerde La Grande Borne een nacht later: al het glas uit de bushokjes en de telefooncellen, auto’s in de fik en beschietingen op de ME met een luchtgeweer. ‘Wat Grigny II kan, kunnen wij ook, nee beter.’
Ik heb een behoorlijk aantal relschoppers gesproken destijds. Ik weet uiteraard dat ze journalisten niet serieus nemen, maar met een aantal had ik het idee redelijke gesprekken te voeren. Als je ze vraagt naar hun beweegredenen, hoor je dat iedereen elkaar napraat. ‘Ouais, Sarko noemt ons racaille (tuig; dat was inderdaad heel dom van Sarkozy). Als hij oorlog wil, dan kan-ie die krijgen ook.’ En daarom steken jullie de auto van je buren in de fik en bekogelen jullie de brandweer met stenen? ‘Dat vinden ze niet erg, dat begrijpen ze,’ antwoordde iemand me.
Opvallend vond ik dat vooral de Franse media de relschoppers steevast neutraal jeunes bleven noemen en almaar wees op hun slachtofferpositie. Het lijkt me een belediging voor die voorstadbewoners, bijvoorbeeld de meeste meisjes, die met onderwijs en hard werken een beter leven nastreven.
Voor de rebellerende studenten en scholieren hebben de Franse media nóg meer sympathie. De situatie: het Franse parlement, rechtstreeks door het volk gekozen, neemt een wet aan waarmee de regering hoopt eindelijk iets te doen tegen de voortdurende jeugdwerkloosheid, die bijna een op de vier werkzoekende jongeren treft.
Een van de voorstellen is het ‘eerstebaan-contract’ (CPE), een nieuw arbeidscontract voor jongeren onder de 26. Een proeftijd van twee jaar moet werkgevers over de streep trekken jongeren aan te nemen. Onder de nu geldende wetgeving heeft een werknemer zoveel rechten, dat de baas nooit meer van hem of haar af kan komen als het even later toch minder goed blijkt te gaan, ofwel met het bedrijf, of met de werknemer. Twee jaar onzekerheid is natuurlijk bijzonder onaangenaam, maar ik denk dat het te prefereren is boven werkloosheid.
Daar kun je het mee oneens zijn. Dan kun je de straat op gaan om dat te laten zien en hopen dat de regering inziet dat het misschien geen goed idee is. Maar als zij dat niet doet, moet je je neerleggen bij de beslissing van de volksvertegenwoordigers. Volgend jaar zijn er verkiezingen. Als een meerderheid het met je eens is, heb je dan een nieuwe regering die het anders zal doen.
Voor veel Fransen ligt een dergelijke redenering dichtbij ‘fascisme’. Je moet naar de straat luisteren, ook al staat op absolute hoogtijdagen maximaal twee procent van de bevolking op straat. Als je niet luistert, ben je geen democraat.
Wat willen de demonstranten dan? Ik heb het hen en ook een aantal vrienden die fervent tegenstander zijn van het CPE gevraagd. Het antwoord luidt steevast: ‘Wij willen meer goede, vaste banen.’ Ja, maar dat proberen linkse en rechtse regeringen al tientallen jaren tevergeefs te bewerkstelligen. Hoe moeten die er dan komen, die vaste banen? In het beste geval volgt dan stilte, in andere (de meeste) gevallen begint het discours dat het allemaal de schuld is van het kapitalisme en het liberalisme of gewoon van Amerika.
De Franse pers stelt dit soort vragen over het algemeen niet. Die bericht slechts dat het verzet tegen de regering aanhoudt, dat de moedige studenten niet opgeven. Dat ze zelfs een motregenbuitje trotseren en dat de opkomst in geval van vakantie weliswaar iets lager was, maar dat ze er nog steeds met duizenden stonden. Blijkbaar is een vakantie-uitstapje voor veel studenten nog net iets belangrijker dan een strijd voor de toekomst. De pers heeft daar gelukkig begrip voor.
Toen ik zelf een paar keer meedeed aan een staking in de vierde of de vijfde van mijn middelbare school in Haarlem, betekende dat: biertjes kopen en met een groepje naar Amsterdam. Met pech raakte je in de optocht verzeild, waarvan je nauwelijks wist waarvoor of -tegen ze demonstreerden. Maar we kwamen vooral voor de muziekoptredens, de spanning (we streden érgens voor, eeuh waarvoor ook al weer?) en een leuk dagje uit.
Naar mijn indruk geldt in Frankrijk voor het merendeel precies hetzelfde. Veel demonstranten die ik ondervroeg, waren nauwelijks op de hoogte van de inhoud van het CPE en genoten van een zonnige dag in het centrum van Parijs. Bij de alimentations (levensmiddelenzaakjes) nabij de demonstratie stonden rijen jongeren grote blikken (meestal Nederlands) zwaar bier in te slaan of ze maakten in een groepje een fles wijn meester. Overal rook het naar wiet.
En als de rellen 's avonds uit de hand lopen, gaat het volgens de pers steevast om een ongeregeld groepje, die eigenlijk niet bij de studentenbeweging hoort. Het gaat vaak echter wel degelijk om Sorbonne-studenten die de ME bekogelen. Ze bewezen hoe diep ze kunnen zinken door bibliotheekboeken naar beneden te gooien. In totaal berokkenden ze hun universiteit voor tienduizenden euro's schade.
Dat is geen revolte, dat is baldadige criminaliteit, net als de acties van de jongeren in de banlieue.
Labels: banlieue, Banlieue Blog, CPE, Parijs
dag Olivier,
Goed, verhelderend! Jouw kritiek weerklinkt toch ook wel in de Franse pers? Misschien zou je eens een opiniestuk voor een Franse krant hierover kunnen schrijven, vanuit jouw 'Nederlandse' blik.
grt,
Merijn
In de hele strijd over de CPE wordt nooit gepraat over de CNE, Contrat Nouvelles Embauches. De regels en de achtergronden zijn exact dezelfde als voor de CPE alleen geldt deze wet voor bedrijven met minder dan 20 werknemers. Volgens een item in het nieuws op TF1 was een van de redenen voor het invoeren van de CPE het succes van de CNE. De CNE is een onderdeel van het “Plan Cohesion Sociale” en werd geruisloos ingevoerd. Het grootste verschil is natuurlijk dat afgestudeerden van de Sorbonne niet werken bij dergelijke kleine bedrijfjes. Nu voor hen dezelfde regels gaan gelden, gaan ze plotseling de straat op om de belangen van “alle” Franse werknemers te verdedigen.
In de jaren dat ik in Frankrijk heb gewerkt, heb ik een schier eindeloze reeks van stakingen en acties mogen meemaken. Toen ik een keer opmerkte dat die stakingen wel een nationaal gezelsschap leken, was het kantoor te klein. Actievoerders verzetten zich tegen de gevestigde orde en dat maakt ze al gauw tot helden en kunnen ze zich dus verheugen in de sympathie van de overgrote meerderheid van de Fransen. De zaak is niet van belang; veel meer het feit dat ze zich verzetten. De enige keer dat ik echte irritatie heb gemerkt over een actie was ten tijde van de blokkades van de benzine depots en er bijna geen benzine meer was voor hun auto’s.
Ik volg je weblog al enige tijd en ik ben benieuwd naar meer ervaringen uit La Grande Borne. Het kantoor van het bedrijf waar ik werkte stond in Evry.
De jongeren hebben groot gelijk om in opstand te komen. Een arbeidscontract met een proeftijd van twee jaar werpt Frankrijk in een klap honderd jaar terug in de tijd. De tijd van dagloners wel te verstaan.
Jou idee van democratie valt samen te vatten als "eens in de vier jaar mag je stemmen en daar na moet je je bek houden". Wat een benauwde defenitie. Zelfs in de parlementaire variant van democratie zijn er tal van andere mogelijkheden (behalve deelname aanverkiezingen) om invloed uit te oefenen. Nog lang niet genoeg zou ik daar aan toe willen voegen. Mensen voelen zich niet voor niets steeds minder vertegenwoordigd door politici. Dat komt inderdaad omdat zij zich steeds meer laten leiden door vrijemarkt fundamentalisme, in plaats van de wensen ne behoeften van de diegene die ze zouden moeten vertegenwoordigen.
De Franse demonstranten hebben daarom groot dat ze de straat op gaan en de geschiedenis leert dat er niets zo heilzaam is als een goede rel. Mijn zegen hebben ze.
Hier kun je lezen hoe er in het Eurodusnie collectief over de opstand wordt gedacht.
Mijn idee van democratie is inderdaad dat je een volksvertegenwoordiging kiest, die stemt over wetten. Natuurlijk heeft iedereen verder het recht in een demonstratie aan te geven hoe hij/zij over een bepaalde maatregel denkt, maar als een meerderheid van het parlement desalniettemin achter de wet blijft staan, vind ik dat je je daarbij neer moet leggen.
Ander voorbeeld: toen er in Spanje herhaaldelijk tot een half miljoen katholieken de straat op gingen om te protesteren tegen het homohuwelijk, heeft Zapatero dat toch gewoon doorgezet. Vindt Marco van Duijn dat het Spaans parlement had moeten luisteren naar de straat en het voorstel had moeten intrekken?
Goed idee, Merijn. Mijn kritiek weerklinkt op dit moment totaal niet in de Franse pers. Alle media staan achter de protesten. Als ik tijd heb, ga ik dat doen.
Bart, helaas is La Grande Borne even opgeschort. Maar ik kom er terug, dat is beloofd.
Ik heb inderdaad ook gemerkt dat de kleinste vraagtekens stellen bij de juistheid van een staking/demonstratie tot heftige reacties kan leiden.
Dat er niet over CNE gepraat wordt, is niet helemaal waar. De meeste studenten 'pakken' dat contract 'mee' in hun protesten. Eén wang voor het CPE met een kruis erdoor, de andere voor CNE.
Het is zelfs zo dat de meeste studenten, die vaak rond hun 25/26ste afstuderen, zelfs niet eens met het CPE te maken krijgen. Het is allemaal 'uit solidariteit' met de rest van de Franse jongeren. Die zijn overigens vaak helemaal niet zo fel gekant tegen het contract, als hun studerende leeftijdsgenoten...
Er is een wezenlijk verschil tussen de door jou aangehaalde demonstranten tegen abortus en die tegen het CPE. Eerstgenoemden willen een algemeen verbod op abortus en zo anderen hun moraal opleggen.
Hun aanpak lijkt dan ook meer op die van de Franse regering dan van de demonstrerende jongeren, want is het niet zo dat het CPE is bedacht door een regering van oude mannen, die nooit in hun leven onder CPE omstandigheden hoeven te werken?
Precies daarom is het regeringsbesluit ondemocratisch. Een kleine klub rijke mannen die beslist over de toekomst van een hele generatie, heeft in mijn ogen niets met democratie te maken. Dat ook nog eens een overgrote meerderheid van de gehele Franse bevolking tegen is en de regering het desondanks het CPE met een oekaze er doorheen wil drukken is ronduit schandalig.
De demonstrerende jongeren leggen niemand een moraal op en dwingen niemand onder slechtere osmtandigheden te leven en werken als zijzelf. Zij verdienen onze steun en respect in plaats van (jou) gemakkelijke kritiek.
Je steunt dus een demonstratie tegen de regering zodra je daar zelf achter staat (zoals nu in Frankrijk) en een andere grote demonstratie tegen de regering (ik had het trouwens niet over abortus maar over het homohuwelijk) is niet legitiem, omdat jij het toevallig dit keer met de regering eens bent. Dat praat je goed doordat je andere mensen niet je moraal mag opdwingen, maar dus wel je politieke denkbeelden. Buitengewoon consequent...
Over de gemakkelijke kritiek: het is in Frankrijk een stuk makkelijker en mainstream om op de hand te zijn van de studenten die demonstreren tegen CPE, dan voorstander van de regering. Bovendien krijg ik het idee dat de meeste Nederlandse media de protesten ook presenteren als een dappere opstand tegen de autoritaire regering.
Ik verdedig (consequent) het recht van mensen om te kunnen beslissen over hun eigen toekomst. De anti homo huwelijk demonstranten willen over andermens toekomst beslissen, net als Villepin, dat keur ik af. Wanneer de anti homohuwelijk demonstranten met de leus "Wij willen niet gedwongen worden een homo huwelijk aan te gaan" hadden ze dus eveneens op mijn steun kunnen rekenen.
Je kritiek is gemakkelijk want jij wordt als 27 jarige Nederlandse journalist niet door het CPE getroffen. De slachtoffers van het CPE zullen hoofdzakelijk lager opgeleide jongeren zijn, dus jij hebt gewoon makkelijk lullen.
De grap is alleen dat die lageropgeleide jongeren om wie het inderdaad in hoofdzaak gaat, lang niet zo negatief over het CPE denken als hun studerende leeftijdsgenoten. Van hen is nu in sommige gebieden veertig procent werkloos. 'Ook al geef je me een proeftijd van tien jaar, als ik maar werk kan vinden,' heb ik al gehoord.
De studenten zelf zullen nauwelijks met dat contract te maken krijgen, omdat ze pas op hun 25ste, 26ste van de uni komen. Zij beslissen dus wat goed/slecht voor anderen en leggen daarmee en passant het hele land plat. Studenten die gewoon willen studeren, krijgen daar niet eens de kans toe. Daar zou je dus tegen moeten zijn, als je vindt dat mensen zelf mogen beslissen over hun toekomst.