BANLIEUE BLOG: Banlieue
Fransen noemen het geheel van voorsteden om een grote stad la banlieue. Eén enkele voorstad, zoals Grigny, waar ik nu zit, is une banlieue. Niet alleen Parijs en grote steden als Marseille en Lyon kennen die, maar ook kleinere provinciesteden als Dijon of Metz. De term is dus niet noodzakelijkerwijs verbonden aan slechte wijken. Plaatsen als Versailles of het zeer rijke Neuilly-sur-Seine zijn ook banlieues.
Over de oorsprong van het woord banlieue zijn meerdere versies in omloop. Er is gezegd dat het een plek is waar alle activiteiten plaatsvinden die men uit de stad wilde verjagen, verbannen. Vooral in de huidige context van de probleemwijken is dat een verklaring die logisch klinkt.
Volgens Pierre Merlin echter is het tegenovergestelde waar. Hij kan het weten, want hij is auteur van Les banlieues des villes françaises. Het gaat juist om de lieue (oude Franse lengtemaat, 5555 meter) rond de stad, waar de stadsautoriteit (le ban) nog steeds geldt.
Nu geldt die niet meer. Een banlieue is een zelfstandige gemeente en hoort – rond Parijs – zelfs bij een ander departement. Het criterium om tegenwoordig tot de banlieue te behoren, is afhankelijkheid van de nabijgelegen stad, bijvoorbeeld voor werk of vertier.
Een complicerende factor vormen de in de jaren vijftig bedachte villes nouvelles: Evry, Melun, Marne-laVallée, Cergy-Pontoise en Saint-Quentin-en-Yvelines. Dat zijn steden nabij Parijs, die zo gebouwd zijn dat de bewoners – in theorie – voorzien in al hun behoeften en aangenaam leven leiden, zonder naar Parijs te hoeven.
Grofweg wordt de hele regio Ile-de-France (11 miljoen inwoners) vaak als banlieue van Parijs beschouwd, maar bij de villes nouvelles en bij steden als Etampes, Mantes-la-Jolie en Meaux, die zo’n vijftig kilometer van Parijs liggen, valt daarover te twisten.
Over de oorsprong van het woord banlieue zijn meerdere versies in omloop. Er is gezegd dat het een plek is waar alle activiteiten plaatsvinden die men uit de stad wilde verjagen, verbannen. Vooral in de huidige context van de probleemwijken is dat een verklaring die logisch klinkt.
Volgens Pierre Merlin echter is het tegenovergestelde waar. Hij kan het weten, want hij is auteur van Les banlieues des villes françaises. Het gaat juist om de lieue (oude Franse lengtemaat, 5555 meter) rond de stad, waar de stadsautoriteit (le ban) nog steeds geldt.
Nu geldt die niet meer. Een banlieue is een zelfstandige gemeente en hoort – rond Parijs – zelfs bij een ander departement. Het criterium om tegenwoordig tot de banlieue te behoren, is afhankelijkheid van de nabijgelegen stad, bijvoorbeeld voor werk of vertier.
Een complicerende factor vormen de in de jaren vijftig bedachte villes nouvelles: Evry, Melun, Marne-laVallée, Cergy-Pontoise en Saint-Quentin-en-Yvelines. Dat zijn steden nabij Parijs, die zo gebouwd zijn dat de bewoners – in theorie – voorzien in al hun behoeften en aangenaam leven leiden, zonder naar Parijs te hoeven.
Grofweg wordt de hele regio Ile-de-France (11 miljoen inwoners) vaak als banlieue van Parijs beschouwd, maar bij de villes nouvelles en bij steden als Etampes, Mantes-la-Jolie en Meaux, die zo’n vijftig kilometer van Parijs liggen, valt daarover te twisten.
Labels: banlieue, Banlieue Blog
Je schrijft dat de Villes Nouvelles de positie van de Banlieu steden wat ingewikkelder maakt.
Misschien dat het volgende verhelderend is. Geografisch gezien liggen de Banlieu steden tegen Parijs (stad) aan en behoren daarmee tot de agglomeratie Parijs (Petite Couronne in Frankrijk genoemd). De Villes Nouvelles daarentegen liggen verder van de stad (meestal los) en behoren tot het stadsgewest (Grande Couronne). Fysiek liggen ze niet tegen Parijs aan maar behoren wel tot het Daily Urban System. De goede RER verbindingen helpen hierbij.
In dit denksysteem (uit de Geografie) is Versailles geen banlieu.
Ha, gelukkig is Marne-la-vallée geen banlieu, anders moet ik dàt ook nog aan mijn moeder gaan uitleggen.