Ayaan Hirsi Ali in Parijs

Het zijn bijzonder drukke dagen in Parijs de laatste tijd. Dit verslag schreef ik gisternacht na de memorabele bijeenkomst met Ayaan Hirsi Ali in Parijs, waar ik uiteraard bij was.

Voormalig VVD-kamerlid Ayaan Hirsi Ali zou zich zeer vereerd voelen als zij het Franse staatsburgerschap krijgt aangeboden. Dat zei ze in een volle zaal van de prestigieuze school Ecole Normale Supérieure in Parijs, waar de Nederlandse regering er stevig van langs kreeg. 

Hirsi Ali kreeg de ‘Simone de Beauvoirprijs voor de vrijheid van vrouwen’ uitgereikt, waaraan een geldbedrag van 20.000 euro is verbonden. Bij haar opkomst klonk een minutenlang applaus. Buiten stonden nog honderden belangstellenden voor wie in de zaal geen plaats was. Ze deelt de prijs met de schrijfster Taslima Nasreen uit Bangladesh, die net als Hirsi Ali met de dood bedreigd wordt door fundamentalistische moslims. 

Een gemêleerd gezelschap van Franse politici en intellectuelen maakt zich sinds vorige week in het openbaar sterk voor de Nederlandse. Ze zijn vooral verontwaardigd dat ze bijna haar paspoort moest inleveren en dat Den Haag haar beveiligingskosten niet langer financiert nu ze in de VS woont en werkt. 

Sommigen pleiten ervoor dat Europa die kosten op zich neemt, anderen vinden dat Frankrijk haar direct onder zijn hoede moet nemen. ,,Wij hopen dat u de Franse nationaliteit krijgt”, zei verliezend presidentskandidate Ségolène Royal.

Voor het ‘ooit zo tolerante Nederland’ had vrijwel niemand nog een goed woord over. De linkse Europees parlementariër Benoît Hamon was nog genuanceerd: ,,Daar waar een Europees land tekortschiet, moeten anderen het overnemen”, zei hij. Filosoof Pascal Bruckner ging verder en noemde Hirsi Ali ‘de zondebok voor de problemen van Nederland’. Dat land, waar zij volgens hem eerst is ‘opgejaagd’ en daarna ‘uitgezet’, zou tegenwoordig zijn op te delen in ‘extreemrechtse populisten’ en ‘fundamentalistische moslims die niet tegen kritiek kunnen.’

Volgens filosoof Bernard-Henri Lévy, die als eerste pleitte voor naturalisatie, is Hirsi Ali eigenlijk al Française, want ‘haar geest, haar hart en haar waarden zijn Frans’. ,,Net zoals Nederland ooit Descartes ontving, moet Frankrijk nu Ayaan verwelkomen”, zei hij, een verwijzing naar de zeventiende-eeuwse Franse filosoof die zijn vernieuwende ideeën niet in Frankrijk kon uiten, maar wel in Nederland.

Schrijver Adriaan van Dis was in de zaal aanwezig ter ondersteuning van Hirsi Ali. ,,Zij moet waar ook ter wereld kunnen zeggen wat ze wil op Nederlandse kosten”, zei hij. Hij noemt de Nederlandse weigering nog langer op te draaien voor de beveiligingskosten ‘misplaatste zuinigheid’. Van Dis: ,,De schade die het beeld van Nederland internationaal oploopt, is veel hoger dan de kosten voor beveiliging. Nederland moet zich dat ernstig aantrekken.”

Zoals gebruikelijk bij een politiek-intellectuele bijeenkomst in Frankrijk, ‘de bakermat van de mensenrechten’, regende het verheven uitspraken. Hirsi Ali werd meermaals vergeleken met de achttiende-eeuwse Franse filosoof Voltaire, die ook bijzonder kritisch was tegen godsdiensten. ,,Wij zijn allen Ayanen”, zei staatssecretaris voor Mensenrechten Rama Yade, die net als Hirsi Ali Afrikaanse en moslimwortels heeft. 

Yade had ook een boodschap van president Nicolas Sarkozy, die de vijanden van Hirsi Ali waarschuwde. ,,Zij die het op u voorzien hebben, hebben het op Frankrijk voorzien.” De vriendelijke woorden gingen niet gepaard met concrete toezeggingen. Sarkozy zal zich de komende maanden inspannen voor een Europees fonds ter bescherming van Hirsi Ali en van lotgenoten, maar beloofde geen spoedige naturalisatie.