Veel Nederlands in Avignon

Voilà mijn verslag van het theaterfestival van Avignon, waar ik dit weekend vertoefde. De foto die weinig met tekst te maken heeft, maar wel mooi is en tijdens het festival is genomen heet La Valse d'Avignon en is van Gabba Gabba Hey!

Nederlandstalig theater triomfeert in Avignon
Nooit eerder was er zoveel Nederlands te horen tijdens het theaterfestival van Avignon. Zaterdag ging Romeinse tragedies van Toneelgroep Amsterdam in première. ‘Zes uur lang luisteren ze naar Nederlands, ongelooflijk.’
(Van onze correspondent Olivier van Beemen)
AVIGNON (GPD) _ Juli in Avignon. Zoals ieder jaar bruist het onder de platanen van het oude, ommuurde stadscentrum. In de schaduw van het pauselijk paleis, waar in de late Middeleeuwen een eeuw lang tegen Rome opstandige Franse pauzen gevestigd waren, prijzen jonge artiesten en regisseurs hun voorstelling aan. In kleine theatertjes en op alle hoeken van de smalle straatjes is toneel te zien, tot duizend optredens per dag, onder de brandende Provençaalse zon.
Menig deelnemer aan le festival off, zoals het onofficiële programma genoemd wordt, droomt ervan ooit deel uit te maken van het echte festival, le festival in. Dan speel je op de meest prestigieuze plekken, zoals la cour d’honneur (de erebinnenplaats) van het pauselijk paleis of in het eveneens Middeleeuwse karmelietenklooster.
In dat programma is Nederlandstalig toneel dit jaar beter vertegenwoordigd dan ooit, vooral dankzij de Vlamingen. De Toneelgroep Amsterdam voert de veelgeprezen Romeinse tragedies op van de Vlaamse regisseur Ivo van Hove en een viertal andere Vlaamse regisseurs toont nog vijf andere voorstellingen. Bovendien is Nederlandse dans aanwezig met Emio Greco en Pieter Scholten.
,,Nederlands theater is hip”, zegt Rudi Wester van de culturele afdeling van de Nederlandse ambassade in Parijs, die de Nederlandse producties financieel steunt (20.000 euro). ,,Ons theater is anders dan het Franse, experimenteler”, vindt Henk Scholten van het Theater Instituut Nederland, dat vier ton uittrok om twee jaar lang Nederlands theater in Frankrijk te promoten.
Voor festivaldirecteur Vincent Baudriller is er geen sprake van een opleving van het Nederlandstalig toneel. ,,Voor mij is het irrelevant uit welk land een regisseur komt”, zegt hij. ,,Ik heb grote erkenning voor het werk van Ivo van Hove, die ik al langer ken. Ik waardeer de dramaturgische vrijheid die het Nederlands en Vlaams toneel vaak kenmerkt.”
De Romeinse tragedies, een bewerking van drie stukken van Shakespeare (Coriolanus, Julius Caesar en Antonius en Cleopatra), is een goed voorbeeld. De voorstelling vindt plaats in een gymzaal in een woonwijk buiten het centrum, waar een vijfhonderdkoppig publiek zes uur lang de intriges volgt van de Romeinse machthebbers.
,,Zes uur lang luisteren ze naar Nederlands met boventitels, ongelooflijk”, zegt Van Hove voor de voorstelling. ,,Ik dacht dat dit stuk niet te exporteren was, maar we hebben het ook al op de Wiener Festwoche gespeeld.”
Van Hove is opgetogen in Avignon te staan. ,,Hier wil je staan”, zegt hij. ,,Na een mindere periode waarin het festival wat in zichzelf gekeerd was, is Avignon weer terug. De programmering is internationaal, ik ontmoet mensen die ik jaren niet gezien heb. Hier wordt het theater serieus genomen.”
Tijdens de voorstelling is het publiek verbaasd als het tijdens de eerste decorwisseling wordt uitgenodigd het podium op te komen om iets te drinken of een broodje te eten. Op grote bankstellen midden op het toneel mogen ze plaatsnemen en wanneer de acteurs zich net in een andere hoek van het podium bevinden, volgen ze het verhaal op videoschermen.
,,In Frankrijk zijn we niet gewend aan zo’n mix van theater, film en muziek”, zegt Didier Fusillier, directeur van het theater Maison de la Culture in de Parijse voorstad Créteil. Hij werkt al twintig jaar samen met Nederlandse gezelschappen en liet onder anderen Orkater en T.r.a.s.h. overkomen.
Om tien uur 's avonds is de zaal nog net zo gevuld als om vier uur ’s middags. ‘Bravo’, klinkt het van meerdere kanten en de vijftien acteurs worden liefst zeven keer teruggeroepen.
De online-versie van het toonaangevende Franse culturele weekblad Télérama heeft zondag meteen een recensie: ‘Met de Romeinse tragedies elektrocuteert Ivo van Hove het festival. Tegen alle verwachtingen in, gaan de zes uur spektakel in hels tempo voorbij. (...)
Terwijl veel festivals uitentreuren dezelfde buitenlandse regisseurs blijven uitnodigen, en terwijl de bazen van onze Franse toneelcentra elkaar steeds weer vragen, zien we vol vreugde toe dat Avignon ons deze zomer grote, onbekende artiesten voorschotelt. Zegt het voort.”